بررسی اجمالی جلوه های شناخت و تربیت در عرفان اسلامی
نویسندگان
چکیده
جهان بینی و معرفت شناسی عرفانی که خود را در قالب نگاهی ژرف به ژرفنای دین می شناساند، همواره در تلاش برای ایجاد گفتمانی دو سویه با چشم اندازهای موجود بوده است تا از این مجری، بتواند مبانی و شالوده ها ی خود را در بستر فکر و فرهنگ ایرانی-اسلامی تکوین و تثبیت کند. در همین راستا، عرفان اسلامی در حین جهت دهی به تعاملات معرفت شناختی، هستی شناختی و جامعه شناسیک خود، در صدد برآمده است تا این همه را در قالب دو محور «تعلیم و آموزش» و «تربیت و پرورش» استمرار بخشد. برای آگاهی از چند و چون دستیابی عرفان اسلامی در نیل به این مقصود، مقاله حاضر بر آن است تا ضمن تاملی بر مفهوم تعلیم و تادیب و تفاوت میان این دو، روش های دستیابی به اهداف آموزشی و ابعاد آن را در قالب برنامه های عملی عرفان بررسی کند. به این منظور، ابتدا به نقش پیر یا مؤدب در شکوفایی ساحت ها ی فردی-اجتماعی سالک اشاره می شود و سپس، برای تعریف کلید واژه های تربیتی در عرفان اسلامی، دیدگاه های شناختی-اجتماعی در مبحث خودشناسی (معرفت النفس) و جایگاه خود در روانشناسی تربیتی صوفیانه تبیین و نقش زبان در هر یک از مراتب و گونه های تربیتی تشریح می گردد. در پایان این نوشتار به پرسش های ذیل پاسخ داده می شود: آیا تربیت عرفانی، به غیر از ابعاد شناختی و فردی، قادر است به رشد و بالندگی اجتماعی و بینافردی انسان ها نیز نظری داشته باشد؟ و دوم این که ماهیت این نوع تعلیم، تا چه اندازه به ابزارهایی وابسته است که زمینه های مناسب برای تحقق اهداف چنین نظامی را فراهم می آورد.
منابع مشابه
بررسی تطبیقی جلوه های عرفان در اشعار سپهری و ویتمن
سهراب سپهری و والت ویتمن دو شاعر از شرق و غرب این کره خاکی هستند که با الهام از عرفان شرقی هر کدام راه خود را در این مسیر پر پیچ و خم شناخت حقیقت می‌پیمایند و در طول این راه، گاهی به گونه ای شگفت آور به نکات مشترک فراوانی که بسیار قابل تعمّق می باشد، می رسند. هر دو از طبیعت، مرگ، زندگی، عشق و نیکی به دیگران و وظیفه‌ی خطیر شاعر سخن می گویند و در پی کشف راز عالم وجود می باشند. در این سیر و سلوک رد...
متن کاملبررسی انسان‌شناسی عرفان اسلامی و دلالتهای آن در تربیت شهروندی
هدف این مقاله شناسایی مؤلفههای اساسی انسان‌شناسی عرفان اسلامی و دلالتهای آن در تربیت شهروندی است. پرسشهای پژوهش عبارتاند از: 1) انسان براساس مکتب عرفان اسلامی چه ویژگیهایی دارد؟ و 2) دلالتهای انسان‌شناسی عرفان اسلامی در تربیت شهروندی چیست؟ جهت بررسی انسان‌شناسی عرفان اسلامی و نوع نگاه عرفان اسلامی به انسان میتوان به چهار مؤلفة بنیادی عرفان اسلامی؛ یعنی وحدت، عشق، معرفت و خودآگاهی، و اخل...
متن کاملبررسی عرفان های اسلامی دربرابر عرفان های سکولار
عرفانیات ایران، یکی از کهنسال ترین و درخشان ترین ادبیات عرفانی جهان است. در غنای آن همان بس که در کلیاتش، مجموعه ای ان فرهنگ غنی و معارفی اسلامی و آیین و سنن ایرانی و حکمت شرق و غرب با تکیه بر ادیان خدایی و باستانی با تشخّص های گوناگون همراه با کمالات اخلاقی و معرفت بشری در هم آمیخته و عرفان ناب ایران اسلامی را به وجود آورده است. این خداوندان اندیشه تو انسته اند در تحول اوضاع و احوال اجتماعی و س...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
آینه معرفتجلد ۱۵، شماره ۴۴، صفحات ۲۵-۰
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023